وصیت نامه

نوشتن وصیت نامه امری اختیاری است. هر فرد می‌تواند با توجه به اموال و امورات شرعی و شخصی خود دست به تنظیم وصیت نامه بزند. اگر چه هر شخص می‌تواند بار‌ها وصیت کند و مفاد وصیت نامه را تغییر دهد. اما بر طبق قانون، آخرین وصیت که نزدیک‌ترین تاریخ به فوت شخص را دارد، ملاک قرار خواهد گرفت. وصیت نامه توصیه و سفارشی است که از سوی متوفی به بازماندگان شده است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع نکات مهم در تنظیم وصیت نامه می‌پردازیم.

محروم کردن ورثه از ارث در وصیت نامه

اگر شما قصد دارید یکی از وراث را از ارثیه محروم کنید باید این را بدانید که از لحاظ قانونی به هیچ وجه نمی‌توانید این کار را کنید.

حتی اگر این وصیت نامه چند شاهد نیز داشته باشد اصلا از لحاظ قانونی و شرعی اعتبار نخواهد داشت، و وراث هم‌چنان از سهم‌الارث خود از لحاظ قانونی برخوردارند.

عدم نوشتن چند وصیت نامه

یکی از بیشترین دعاوی وراث این است که متوفی چند وصیت نامه نوشته است. شما باید این را بدانید که نوشتن چند وصیت نامه به‌طور کلی غیر معتبر است. قانون طبق وصیت نامه آخری که شما نوشته‌اید عمل می‌کند. در صورتی‌که وصیت کننده وصیت دومی بر وصیت اول خود صادر کند، وصیت اول باطل است.

تنظیم وصیت نامه شفاهی

وصیت شفاهی در مراجع قانونی پذیرفته نمی‌شود و با شهادت نمی‌توان آن را اثبات کرد. مگر در موارد اضطراری یا موردی که اشخاص ذینفع در ترکه به صحت وصیت اقرار نمایند.

مهر و اثر انگشت در وصیت نامه

مهر و اثر انگشت وصیت کننده جایگزین امضای او نمی‌شود و وصیت نامه خودنوشت یا سری را کامل نمی‌کند.

اعتبار وصیت نامه‌

اعتبار وصیت نامه مقید به زمان نیست و مهلت خاصی برای انجام آن تعیین نشده است.

وصیت نامه مردد و مجهول باطل است

وصیت نامه‌ای که به‌صورت قانونی نوشته نشده باشد و در آن ابهاماتی وجود داشته باشد آن وصیت نامه باطل است.

نداشتن وراث

شخصی که وراث ندارد می‌تواند تمام اموال خود را وصیت کند.

پرداخت بدهی در وصیت نامه

اگر وصیت کننده به پرداخت بدهی خود وصیت کند، چنین وصیتی محدود به ثلث اموال او نیست، زیرا پرداخت دین مقدم بر حقوق ورثه است.

وصیت برای بچه به دنیا نیامده

وصیت برای بچه‌ای که به دنیا نیامده است صحیح است، مشروط بر آن‌که زنده متولد شود.

محدوده وصیت نامه اموال

طبق ماده ۸۴۳ قانون مدنی: شما تنها می‌توانید تا یک سوم اموالتان را به هرشخصی که بخواهید بدهید وصیت کنید. اگر وصیت کننده نسبت به بیشتر از یک سوم اموال خود را وصیت کند، این وصیت به شرطی صحیح است که ورثه میزان اضافه بر یک سوم را اجازه کنند.

حضانت فرزند طبق وصیت

در وصیت نامه نمی‌توانید حضانت فرزند را به شخص دیگری واگذار کنید. طبق قانون در صورت فوت یکی از زوجین حضانت طفل با آن‌که زنده است خواهد بود.

پذیرش وصیت الزامی نیست

پذیرش وصیت الزامی نیست و تا قبل از فوت وصیت‌کننده، وصی می‌تواند وصیت را رد کند. اما بعداز فوت وی، امکان رد وجود ندارد و تکلیفی است که بر عهده وصی قرار گرفته است.

آثار حقوقی تنظیم وصیت نامه

اگر مورث در زمان حیات خود، مالی را به یکی از ورثه دهد، این مال ارث محسوب نمی‌شود. زیرا آثار حقوقی وصیت نامه بعد از فوت فرد مشخص می‌شود و برای همین، وصیت‌کننده تا لحظه مرگ می‌تواند وصیت خود را تغییر دهد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیمه عمر بعد از فوت به چه کسانی ارث می‌رسد؟ مطالعه کنید.

وصیت‌نامه یکی از اسنادی است که معمولا بعد از مرگ در کانون توجه قرار می‌گیرد.

​

وصیت نامه سندی است که توسط فرد جهت تعیین تکلیف اموال و دارایی ها یا انجام امر یا اموری بعد از فوتش تنظیم می‌شود. وصیت در دین مبین اسلام امری سفارش شده است؛ بنابراین آگاهی از آثار و شرایط تنظیم یک وصیت‌نامه و اینکه یک فرد تا چه میزان از اموالش را می‌تواند وصیت کند اهمیت فراوانی دارد. از جمله این که مانع بروز اختلافات عمده در میان افراد شده، از تعداد پرونده‌های مطرح شده در دادگاه‌ها می‌کاهد و مهم‌تر اینکه مانع از خدشه دار شدن خواسته‌ها و تمایلات وصیت کننده می‌شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی اعتبار وصیت نامه دست نویس می‌پردازیم.

اعتبار وصیت نامه دست نویس

وصیت نامه دست نویس، که به آن خودنوشت نیز گفته می‌شود سندی عادی است که توسط شخص وصیت کننده (موصی) نوشته می‌شود. برای اعتبار وصیت نامه خودنوشت شروط زیر لازم است:

• وصیت نامه به خط خود موصی نوشته شده باشد.

• وصیت نامه دارای تاریخ به روز و ماه و سال به خط خود موصی باشد.

• وصیت نامه به امضای موصی برسد.

بنابراین، افرادی که قادر به نوشتن وصیت نامه به خط خود نیستند، مانند افراد بی سواد یا نابینایان، نمی‌توانند وصیت نامه خودنوشت تنظیم کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر اعتبار وصیت‌نامه شفاهی چقدر است؟ را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

اعتبار وصیت‌نامه شفاهی چقدر است؟

وصیت‌نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید

شرایط فسخ قرارداد اجاره توسط مستاجر

چه زمانی دیه از بیت المال پرداخت می‌شود؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

یکی از راه‌های انتقال اموال به انسان ارث یا وصیت است که فرد متوفی پیش از مرگ طی نوشته‌ای نسبت به چگونگی تقسیم آن میان وراث تصمیم می‌گیرد. 

​

وصیت‌نامه یکی از اسنادی است که معمولا بعد از مرگ در کانون توجه قرار می‌گیرد، اما لازم است هر کدام از ما پیش از مرگ درباره نگارش و قوانین مرتبط با آن آگاهی کافی را به دست آوریم. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی انواع وصیت ‌نامه در قانون می‌پردازیم.

انواع وصیت ‌نامه در قانون

وصیت نامه‌ها در قانون انواع مختلفی دارند و به آن‌ها در دادگاه بر اساس قانون امور حسبی رسیدگی می‌کنند. انواع وصیت نامه در قانون عبارتند از:

• وصیت ‌نامه رسمی: یکی از انواع وصیت نامه است که در دفتر اسناد رسمی تنظیم می‌شوند و ورثه و بازماندگان نمی‌توانند هیچ‌گونه اعتراضی به آن داشته باشند.
• وصیت ‌نامه خودنوشت: این نوع از وصیت به دست فرد وصیت کننده نوشته می‌شود و دارای تاریخ روز، ماه و سال است و در انتها به امضا وصیت کننده رسیده است. در این نوع از وصیت نامه ورثه می‌توانند اعتراض خود را به دادگاه ببرند.
• وصیت ‌نامه سری: این نوع وصیت نامه به خط وصیت کننده و یا شخص دیگر است که در نهایت به امضا وصیت کننده رسیده است. این نوع وصیت‌ها پس از تنظیم به عنوان امانت به دفترخانه رسمی و یا اداره ثبت اسناد داده می‌شود. فردی که سواد ندارد، نمی‌تواند وصیت سری تنظیم کند. افرادی که قدرت تکلم ندارند، باید وصیت را به خط خود بنویسند و امضا کنند و پس از تحویل به مسئول دفتر رسمی، جلو وی بر روی پاکت نامه بنویسند که این برگ وصیت نامه به من تعلق دارد، پس از آن مسئول دفتر بر روی پاکت یادداشت می‌کند که عبارت فوق در حضور خود او بر روی پاکت نوشته شده است. ورثه می‌توانند پس از بازگشایی وصیت نامه سری، بر روی آن اعتراض کنند.
• وصیت تملیکی: این نوع از وصیت نامه عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعت مالی را برای زمان بعد از فوتش به دیگری و به صورت مجانی تملیک کند. به عنوان مثال بگوید فلان خانه پس از مرگ متعلق به فرزندم است.
• وصیت عهدی: این نوع وصیت نامه که در اصطلاح حقوقی به آن وصایت نیز گفته می‌شود، عبارت است از این‌که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگر مامور کند؛ به عنوان مثال شخصی را مامور کند تا بدهی های او را بعد از فوت وی بپردازد.

​

چه نکاتی را باید در تنظیم وصیت‌ نامه در نظر گرفت؟

• پیش از هرچیزی فرد باید در مورد وصی اطمینان کامل داشته باشد و بداند که آن فرد به توصیه‌‌های پس از مرگش عمل خواهد کرد
• بهتر است هرساله وصیت مکتوب مورد مطالعه و تجدید نظر قرار بگیرد تا در صورت لزوم تغییرات برروی آن اعمال شود
• بهتر است برای تنظیم وصیت از چند فرد مورد اطمینان به عنوان شاهد کمک بگیریم
• امکان تغییر نوشتن وصیت نامه تا زمان فرارسیدن مرگ وجود دارد. بنابراین، می‌توانیم تا آن لحظه وصیت خود را تغییر دهیم و به شکل دیگری آن را تنظیم کنیم
• بهتر است به منظور پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی در آینده، نوشتن وصیت نامه خود را در دفاتر اسناد رسمی ثبت کنیم
• اگر وصیت نامه در چند نسخه وجود داشته باشد، بهتر است، زیرا در صورت گم شدن یک نسخه، بازماندگان می‌توانند از طریق نسخ دیگر پی به وصیت ببرند

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر شکایت از مزاحم اینستاگرامی را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

چه کسانی از ارث محروم می‌شوند؟

چه زمانی مرد می‌تواند از تحصیل زن جلوگیری کند؟

ممنوع‌ الخروج کردن مرد برای مهریه

پس گرفتن طلا بعد از طلاق چه شرایطی دارد؟

پس گرفتن هدایای نامزدی چه شرایطی دارد؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

 گاهی ورثه به دلیل شفاهی یا زبانی بودن وصیت متوفی از انجام موارد وصیت و پذیرش آن خودداری می‌کنند.

​

 گاهی علی رغم اینکه شخص متوفی به طور شفاهی یا زبانی برای ورثه خود یا نزد دیگران وصیت به انجام کار یا وصیت به بخشش مالی کرده، ورثه از انجام دادن مورد وصیت به دلیل شفاهی یا زبانی بودن آن خودداری می‌کنند. تنظیم کردن یک وصیت نامه به شیوه صحیح و قانونی سبب می‌شود تا تکلیف بسیاری از امور مربوط به بعد از فوت شخص از جمله بدهی های وی و انجام امور مد نظر وی تعیین شده و برای ورثه نیز مشکلی ایجاد نشود. دراین نوشتار از مجله دلتا به بررسی اعتبار وصیت نامه شفاهی می‌پردازیم.

وصیت شفاهی یا لفظی چیست؟

یکی از انواع وصیت کردن که در عمل ممکن است به کرات مورد استفاده اشخاص قرار گیرد، وصیت شفاهی است که به آن وصیت کردن زبانی یا لفظی نیز گفته می‌شود. بنابراین در پاسخ به این سوال که وصیت‌نامه شفاهی چیست می‌توان گفت وصیت شفاهی یا وصیت زبانی نوعی از وصیت کردن است که بر خلاف وصیت کتبی، روی فرم یا برگه خاصی نوشته نشده است و صرفا در جمع دیگران وصیت انجام شده و وصیت نامه‌ای تدارک دیده نشده است. به عنوان مثال پدر در جمع اعضای خانواده خود برای بعد از فوت خودش وصیتی کرده و خانه، زمین یا ملکی از خود را به نفع یک یا چند نفر از فرزندانش وصیت می‌کند و در این خصوص وصیت نامه‌ای نمی‌نویسد.

​

اعتبار وصیت نامه شفاهی در دادگاه

بر اساس قانون امور حسبی، وصیت نامه باید طبق احکام و قواعد قانونی نگارش شده و به صورت وصیت رسمی، وصیت سری و وصیت خود نوشت تنظیم شود، در غیر اینصورت در مراجع رسمی معتبر نبوده و قابل پذیرش نیست. البته به موجب ماده ۲۹۴ همین قانون، اگر اشخاص ذی نفع در ارث متوفی، وصیت شفاهی یا لفظی متوفی را قبول و به صحیح بودن آن اقرار کرده باشند، وصیت شفاهی متوفی نیز صحیح و مورد قبول خواهد بود.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مزایا تنظیم وصیت نامه را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

مزایا تنظیم وصیت نامه

وصیت‌نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید

امکان باطل کردن وصیت نامه وجود دارد؟

حضانت دائم فرزند

پرداخت نکردن نفقه چه مجازاتی در پی دارد؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید 

عمل کردن به وصیت نامه و اجرا آن به لحاظ شرعی، امری واجب است؛ مگر آنکه وصیت نامه باطل شده باشد.

​

وصیت کردن عملی پسندیده و مستحب محسوب می‌شود و توصیه فراوانی به وصیت کردن توسط افراد و همچنین اجرای وصیت متوفی شده است. گاهی وصیت کننده تصمیم به ابطال وصیت خود می‌گیرد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی امکان باطل کردن وصیت نامه می‌پردازیم.

وصیت نامه

بر اساس قانون مدنی، وصیت عبارت است از اینکه شخصی تکلیف برخی از امور مالی و غیر مالی بعد از فوت خود را برای ورثه‌اش مشخص کرده باشد که با این تعریف، می‌توان وصیت را به دو نوع وصیت عهدی (درخواست انجام برخی امور به موجب وصیت نامه) و وصیت تملیکی (بخشش مالی به موجب وصیت نامه) تقسیم بندی کرد. بر اساس قانون، هر فرد تنها به میزان یک سوم از اموال خود را می‌تواند برای بعد از فوت خود وصیت کرده و به شخص یا امری اختصاص دهد.

امکان باطل کردن وصیت نامه مطابق قانون

وصیت­ کننده باید اهلیت و اجازه در تصرف اموال خود را داشته باشد. در صورتی که موصی وصیت دومی بر وصیت اول خود صادر کند، وصیت اول، باطل است. مورد وصیت باید مالیت و منفعت عقلایی و قابلیت نقل و انتقال داشته باشد و در ملکیت موصی بوده و متعلق به شخص ثالث نباشد، همچنین وصیت بر مال نامشروع باطل و وجهه قانونی ندارد. وصیت متوفی تنها نسبت به یک سوم اموالش نافذ و صحیح است و درصورتی که سایر ورثه با مفاد وصیت نامه مخالفت کنند، می­‌توانند تقاضا ابطال آن را کنند، علاوه بر این موارد هر گونه خط­ خوردگی، لاک­ گرفتگی و یا خدشه موجب ابطال وصیت ­نامه خواهد شد.

​

تنظیم دادخواست

بعد از تصفیه‌ دیون متوفی نوبت به اجرای وصیت نامه می‌رسد. دادخواست ابطال وصیت نامه، یک دادخواست غیر مالی و از امور حسبی است و در دادگاه نزدیک به محل اقامت متوفی مطرح می‌شود. در صورتی که وراث، خواهان ابطال باشند، باید در دادخواست خود دلایل موجب ابطال را قید کنند و در این مورد دادگاه تصمیم‌گیری و رای صادر می‌کند و اگر موصی له یا وصی اعتراضی نسبت به ابطال وصیت نامه و دفاع به جهت تنفیذ وصیت نامه داشته باشند، می‌توانند مطرح کنند.

مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوای ابطال وصیت نامه

• تصویر مصدق وصیت نامه
• به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت

در صورت عدم وجود مدارک فوق می‌توانید یکی از دلایل زیر را ارائه کنید:

• استماع شهادت شهود و مطلعین
• تحقیقات محلی
• درخواست جلب نظر کارشناس
• اتیان سوگند
• شماره پرونده استنادی
• سایر دلایل  و مستندات

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مزایا تنظیم وصیت نامه را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

مزایا تنظیم وصیت نامه

وصیت‌نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید

جنین در چه شرایطی ارث می‌برد؟

در چه صورتی زن پس از طلاق از مرد ارث می‌برد؟

وضعیت ارث زن در صورت فوت شوهر

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید