حقوق جزا

کلاهبرداری از جمله جرائمی است که در اثر اعتماد به افراد سودجو اتفاق می‌افتد. امروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژی راه‌های کلاهبرداری پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر شده، و به همان اندازه اثبات تحقق کلاهبرداری نیز سخت‌تر و دشوارتر گردیده است. با این حال قانون کیفری کشور، شرایط مشخصی برای اثبات جرم کلاهبرداری تعیین کرده که در ادامه مجله دلتا به آن‌ها پرداخته شده است.

تعریف کلاهبرداری

جرم کلاهبرداری هنگامی رخ می‌دهد که شخصی با توسل به دروغ و یا استفاده از وسایل و ادعاهای غیرواقعی مالک را فریب دهد تا مال خود را با رضایت، در اختیار او قرار دهد.

اثبات جرم کلاهبرداری

۱.مالباخته اثبات کند، کلاهبردار با استفاده از ادعاهای دروغ و یا استفاده از وسایل و لوازم غیر‌واقعی، وی را فریب داده است. به عنوان مثال کلاهبردار به دروغ خود را پزشک، مهندس ساختمان و یا کارمند دولت و… معرفی کرده است. این مرحله یکی از سخت‌ترین مراحل اثبات کلاهبردار بودن شخص است چرا که اثبات حرف‌های دروغین بدون داشتن شاهد کار بسیار سختی است.
۲. بردن مال توسط کلاهبردار را ثابت کند. یعنی شخص متقلب پس از فریب افراد، مال آن‌ها را در اختیار خود قرار دهد.
بنابراین افراد مالباخته باید دو مورد را برای اتهام کلاهبرداری در دادگاه اثبات کنند.

• ضرر و زیان مالی قربانی
• نفع بردن کلاهبردار از بردن مال وی

در صورتی که به هر دلیلی این دو مورد در دادگاه ثابت نشود، نمی‌توان به کسی اتهام کلاهبرداری را وارد کرد.

شرایط تحقق کلاهبرداری

۱. برای تحقق جرم کلاهبرداری لازم است اقداماتی فریبکارانه از سوی کلاهبردار انجام شود. به عنوان مثال شخصی در هنگام فروش خانه خود معایب آن را به خریدار بازگو نمی‌کند و شخص خریدار پس از خریدن ملک متوجه خرابی و معایب می‌شود. در این صورت نمی‌توان فروشنده را کلاهبردار نامید. زیرا در این مثال نگفتن حقیقت، دلیل بر دروغ گفتن نیست. حتی اگر فروشنده به طور عمد ایرادات را بیان نکرده باشد.
۲. وسایلی که کلاهبردار برای فریب مال‌باخته استفاده کرده تقلبی باشد.
۳. مال‌باخته با وجود ناآگاهی و عدم اطلاع از تقلبی بودن وسایل فریب کلاهبردار را خورده باشد.
۴. اموال برده شده و تصرف شده توسط کلاهبردار متعلق به دیگری باشد.

مجازات جرم کلاهبرداری

با توجه به نوع، شرایط وقوع و عوامل مخففه و مشدده در کلاهبرداری، میزان مجازات تعیین شده برای آن متفاوت است. اما باید در نظر داشت که در تمامی انواع مجازات ها علاوه بر مجازات معین شده، کلاهبردار باید اصل مال را به صاحبش برگرداند. مجازات جرم کلاهبرداری به دو نوع ساده و مشدد تقسیم می‌گردد که در زیر هر یک را به تفکیک بیان شده است.

مجازات کلاهبرداری مشدد

به جرمی کلاهبرداری شدید گفته می‌شود که مرتکب کارمند دولت یا شهرداری‌ها و نهادهای انقلابی باشد و یا مرتکب، خود را مامور دولت و موسسات دولتی معرفی کند. همچنین در جرم کلاهبرداری، اگر مرتکب برای انجام جرم کلاهبرداری عموم مردم را از طریق وسایل جمعی مثل تلویزیون، رادیو و روزنامه فریب دهد، به این نوع از کلاهبرداری که ضرر آن به امنیت اجتماعی و اقتصادی عموم مردم وارد می شود جرم کلاهبرداری شدید گفته می‌شود. در این صورت مرتکب علاوه بر اصل مال، به حبس از ۲ تا ۱۰ سال و انفصال از خدمات دولتی تا ابد و پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.

مجازات کلاهبرداری ساده

جرم کلاهبرداری که هیچ کدام از موارد کلاهبرداری مشدد نباشد، شامل جرم کلاهبرداری ساده خواهد بود، چون در این نوع جرم، وسعت ضرر و زیان به مراتب کمتر از جرم مشدد است و گستردگی جرم کلاهبرداری مشدد را نخواهد داشت و بیشتر در میان معاملات ساده میان مردم اتفاق می‌افتد. مجازات جرم کلاهبرداری ساده، حبس از ۱ سال تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که دریافت کرده است و همچنین کلاهبردار باید اصل مال را به صاحبش برگرداند. شایان ذکر است در صورت وجود دلایل و مدارکی مبنی بر تخفیف مجازات، دادگاه برای متهم حداقل مجازات حبس و انفصال ابد از خدمات دولتی در نظر می‌گیرد، ولی نمی تواند به تعلیق مجازات حکم دهد.

مطلب پیشنهادی : برای آشنایی بیشتر با جرم کلاهبرداری ملکی مطلب “کلاهبرداری ملکی ؛ و راه های پیشگیری از آن” را مطالعه کنید.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....

تشخیص مدرک تحصیلی جعلی

مجازات جعل مدرک تحصیلی

تخریب اموال عمومی از جمله جرایمی است که قانون برای افرادی که مرتکب این جرم می‌شوند، مجازات بسیار سختی در نظر گرفته است. در مجله دلتا به بررسی جرم آسیب رساندن به اموال دولتی و مجازات آن از دیدگاه قانون پرداخته شده است.

جرم تخریب اموال عمومی

طبق قانون تخریب اموال عمومی عبارت است از نابود کردن یا ایراد خسارت به اموال مال دیگران که این خسارت یا نابودی می‌تواند به شیوه‌های مختلفی از قبیل شکستن‌، خراب کردن‌، آتش زدن و… باشد. در واقع اعمالی که موجب ترس و وحشت عمومی می‌شود و به همین دلیل است که در قوانین مورد تأکید و توجه قرار گرفته است و برای آن مجازات‌های سنگینی در نظر گرفته‌ شده است. این جرم از جمله جرایم عمدی است و مرتکب باید برای محقق شدن آن حتماً اختیار و اراده داشته باشد. البته مرتکب باید بداند که این مال متعلق به دولت و مردم است. یعنی اگر کسی حین خراب کردن یک وسیله نداند آن مال متعلق به دولت است و بعد از تخریب متوجه این مسأله شود، دیگر جرم تخریب اموال عمومی که مجازات سنگینی دارد،‌ محقق نشده است. بناهای تاریخی و اماکن مذهبی، مجسمه‌های نصب شده در میادین، پارک‌ها و اماکن عمومی، سینماها، پارک‌ها و فضاهای سبز عمومی، چراغ‌های راهنمایی، صندلی‌های اتوبوس و مترو، تلفن‌های عمومی، صندوق‌های پست و … از جمله اموال عمومی هستند که گاهی مورد تخریب قرار می‌گیرند.

مجازات آسیب رساندن به اموال عمومی

طبق قانون، هر کس در وسایل و تاسیسات مورد استفاده عمومی از قبیل شبکه‌های آب و فاضلاب، برق، نفت، گاز، پست، تلگراف، تلفن و … مرتکب تخریب یا ایجاد آتش‌سوزی یا از کار انداختن یا هر نوع خرابکاری دیگر شود، به حبس از سه ماه تا ده سال (حبس تعزیری درجه ۴) محکوم خواهد شد. البته این اموال باید مورد استفاده عموم مردم باشد. باید در نظر داشت که آتش زدن یکی از نمونه‌های سنگین جرم تخریب است که به دلیل ترس و وحشت بیشتر و خسارات سنگین‌تری که ایجاد می‌کند، مجازات شدیدتری دارد.

نحوه شکایت تخریب اموال دولتی

گاهی زیان‌دیده ممکن است یک شخص حقوقی مانند شهرداری یا اداره مخابرات باشد؛ در این صورت آن شخص باید با ارائه دادخواست به دادگاه رسیدگی‌کننده به جرم، جبران خسارات ناشی از جرم را بخواهد. بنابراین دادگاه کیفری علاوه بر رسیدگی به اتهام ، وظیفه دارد تا در صورت تمایل شاکی مبنی بر جبران خسارات وارده به آن تقاضا نیز رسیدگی کند. همچنین اگر زیان‌دیده نتوانست یا اینکه نخواست در حین رسیدگی به اتهام اصلی، دادخواست جبران خسارت را ارائه کند، می‌تواند پس از صدور حکم دادگاه این درخواست را داشته باشد اما برای تقاضای جبران خسارت، باید درخواست خود را به شورای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی ارائه کند.

دادخواست جبران خسارت با توجه به رقم خسارتی که وارد شده متفاوت است که در زیر اشاره شده است.

۱. برای خسارت وارده کمتر از پنج میلیون تومان باشد شاکی باید به شورای حل اختلاف مراجعه کند.

۲. اگر خسارت بیشتر از پنج میلیون تومان باشد شاکی باید با مراجعه به دادگاه حقوقی محل اقامت متهم درخواست رسیدگی کند.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...

پوشاندن یا مخدوش کردن پلاک خودرو از جمله اقداماتی است که برخی از رانندگان برای ورود به طرح ترافیک انجام می‌دهند. این اقدامات تخلف محسوب شده و جریمه و گاهی حتی مجازات برای آن‌ها در نظر گرفته شده است. در این نوشتار جریمه پوشاندن پلاک خودرو بررسی شده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

جریمه پوشاندن پلاک خودرو

همانطور که گفته شد برخی از رانندگان برای آن که در دید دوربین‌های راهنمایی و رانندگی قرار نگیرند و جریمه نشوند، قسمتی از پلاک خودروی خود را می‌پوشانند یا آن را مخدوش می‌کنند، اما انجام این کار بر اساس قوانین جرم محسوب شده و مجازات‌ دارد. در واقع پوشاندن پلاک خودرو برای فریب ماموران و دوربین‌ها نه فقط سبب جریمه ماشین و توقف آن می‌شود، بلکه موجب توقیف خودرو به مدت یک ماه می‌شود.
مطابق ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی انجام این کار و پوشاندن پلاک خودرو از ۶ ماه تا ۱ سال حبس دارد و فرد متخلف در صورت دستگیری باید این مجازات را طی کند. علاوه بر مجازاتی که برای فرد وجود دارد، راهنمایی و رانندگی می‌تواند خودروی فرد متخلف را به مدت ۱ ماه توقیف و در پارکینگ نگهداری کند.

جریمه مخدوش بودن پلاک

برخی از رانندگان اقدام به مخدوش کردن شماره پلاک ماشین می‌‌کنند. به طور مثال یکی از اعداد پلاک را تغییر می‌دهند. در ‌واقع این کار تخلف است و متخلف با جریمه ماموران مواجه خواهد شد. تخلف مخدوش کردن پلاک بیشتر در مناطق ورودی زوج و فرد و طرح ترافیک رخ می‌دهد. با توجه به نحوه عملکرد دوربین‌های پلیس راهور باید در نظر داشت، مشخصاتی که در عکس ثبت می‌شود با مشخصات شماره گذاری تطبیق داده می‌شود و اگر با مشخصات ظاهری خودرو یکی نباشد جریمه نمی‌کند. شایان ذکر است در صورتی که جریمه به دلیل خطای چشم از سوی کاربران پلیس باشد و فردی جریمه شود، می‌تواند از طریق دفاتر پلیس به اضافه ۱۰ اعتراض کند تا به آن رسیدگی شود.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....

ملک بازداشتی از جمله املاکی است که با دستور مقامات قضایی امکان معامله آن‌ها به صورت موقت یا دائمی وجود ندارد؛ اما گاهی افراد اقدام به فروش این املاک می‌کنند. در مجله دلتا به این سؤالات پاسخ داده شده است. در ادامه با مجله حقوقی دلتا همراه باشید.

•بازداشت ملک چیست؟
•بازداشت دائم ملک
•بازداشت موقت ملک
•معامله ملک بازداشتی چه حکمی دارد؟
•الزام به تنظیم سند رسمی ملک بازداشتی

بازداشت ملک چیست ؟

املاک بازداشتی املاکی هستند که خرید و فروش آن‌ها به واسطه دستور مقامات قضایی امکانپذیر نیست. مشخصات املاک بازداشتی در دفتر مخصوصی در اداره ثبت قید می‌گردد و زمانی که استعلام ثبتی توسط دفترخانه صورت بگیرد، بازداشت بودن آن مشخص می‌شود. به همین دلیل همواره توصیه شده است افراد قبل از عقد قرارداد ، به یک دفترخانه اسناد رسمی در آن محل مراجعه و تقاضای استعلام کنند تا در صورت نبودن مانع قانونی، اقدام به معامله ملک کنند. بازداشت ملک به دو صورت دائم و موقت صورت می‌گیرد.

بازداشت دائم ملک

این دسته از املاک معمولاً به نفع دولت مصادره می­‌شوند و بعد از مراحل قانونی جزء اموال دولتی محسوب شده و ممکن است بعد از رفع بازداشت به صورت مزایده به فروش برسند؛ اما هر نوع معامله اعم از خرید یا فروش قبل از تعیین تکلیف آن‌ها غیر قانونی و باطل است. به طور مثال املاکی که محل تولید مشروبات الکلی بوده یا ملکی که از طریق پولشویی خریداری شده باشد از جمله موارد بازداشت دائم ملک هستند.

بازداشت موقت ملک

دسته دیگری از املاک بازداشتی به دستور مقامات قضایی به صورت موقت تا زمان صدور حکم نهایی بازداشت می‌­شوند؛ برای مثال املاکی که بابت ضمانت و کفالت از سوی مالک به مرجع قضایی معرفی می‌شود تا دادگاه به طور موقت شخصی را آزاد کند. همچنین زمانی که طلبکار از بدهکار چک دارد و آن را برگشت زده، برای اطمینان از دریافت طلب خود، می‌تواند قبل یا همزمان با طرح دعوا ملک او را بازداشت کند که به این امر تامین خواسته می‌گویند. اگر بدهکار بدهی خود را بپردازد، با دستور قاضی ملک آزاد می­‌شود.

مطلب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معامله املاک، مطلب “ضرورت های انجام یک معامله ملکی” را مطالعه کنید.

فروش ملک بازداشتی چه حکمی دارد ؟

خرید و فروش املاک بازداشتی ممنوع و باطل است. به این معنا که فروشنده حق انتقال آن را ندارد و خریدار، مالک ملک نمی‌شود. بنابراین اگر معامله‌ای صورت بگیرد، آن معامله باطل است. از طرفی دیگر اگر خرید و فروش این‌گونه املاک آگاهانه صورت بگیرد، جرم محسوب می‌شود.

الزام به تنظیم سند رسمی ملک بازداشتی

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که هنگام خرید ملک، خریداران با آن مواجه می‌شوند این است که فروشندگان از حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال ملک خودداری می‌کنند. این در حالی است که معمولا فروشنده مقدار زیادی از قیمت ملک را دریافت کرده است و به دلایل مختلف از جمله ادعای بالا رفتن ارزش ملک یا عدم توانایی بر پرداخت بدهی بانک در مواردی که ملک در رهن بانک قرار دارد، از انجام تعهد خود امتناع می‌کند. بنابراین زمانی که خریدار و فروشنده قصد دارند معامله‌ای را انجام دهند اما هنوز مقدمات لازم را فراهم نکرده‌اند، باید قراردادی منعقد کرده و در آن دو طرف متعهد شوند که معامله را با شرایط معین و ظرف مهلت مشخص انجام دهند. در واقع خریدار قبل از انجام دادن معامله باید مطمئن شود که ملک مورد معامله، در رهن یا بازداشت نیست. در هر حال هرگاه مالک حاضر به امضای سند انتقال به نام خریدار نشود، نماینده دادگاه سند انتقال را در دفتر اسناد رسمی به نام خریدار امضا می‌کند. شایان ذکر است که قبل از انجام دادن هر گونه معامله‌ای لازم است افراد اطمینان کسب کنند که ملک بازداشتی نیست.

مطلب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معامله املاک در رهن بانک، نوشتار ملک در رهن بانک را چطور معامله کنیم؟ مطالعه شود.

گاهی افراد بدون کسب اجازه از دیگری اقدام به معامله می‌کنند، و همین امر باعث به وجود آمدن دردسر و مشکلات برای طرف های قرارداد می‌شود. در مجله دلتا به بررسی ابعاد حقوقی معامله فضولی و ابطال این معامله پرداخته شده است.

معامله فضولی چیست؟

معامله فضولی به معامله‌ ای گفته می‌شود که در آن، شخصی بدون اینکه مالک مالی باشد یا از طرف صاحب آن مال، وکالت یا نمایندگی داشته باشد، نسبت به آن مال اقدام حقوقی از جمله فروش، رهن و …. انجام دهد.

در معامله فضولی ۳ شخص دخالت دارند:
• مالک: کسی که مالک اصلی و واقعی مال است و در واقع رضایت این شخص برای انجام معامله ضرورت دارد.
• فضول: کسی است که بدون نمایندگی و رضایت مالک اقدام به انجام معامله می‌کند.
• اصیل: به شخصی گفته می‌شود که با فضول معامله کرده است.
به طور مثال محمد مالک یک خانه است. علی، بدون آنکه وکیل محمد باشد، اقدام به فروش ملک او به جواد می‌کند. در این مثال، محمد مالک، علی فضول و جواد اصیل است. احتمال دارد که شخص فضول، با سوءنیت و به طور عمدی یا حتی بدون سوءنیت مال دیگری را مورد معامله قرار دهد. حتی گاهی شخص به گمان اینکه از طرف صاحب مال، وکالت یا نمایندگی دارد، اقدام به انعقاد معامله می‌کند که در هر حال نیازمند رضایت مالک است و علاوه‌ بر تبعات حقوقی در صورت وجود سوء‌نیت، آثار کیفری هم دارد. بنابراین فرقی نمی‌کند که فضول از روی خیر‌خواهی مبادرت به معامله کرده باشد یا با نیت بد دست به چنین کاری زده باشد. در هر حال معامله فضولی است. اما اگر شخص فضول سوءنیت داشته باشد، می‌توان علیه او شکایت کیفری کرد.

ابطال معامله فضولی

رد ضمنی معامله فضولی

مالکیت فکری قراردادی میان صاحب مال فکری و دولت است. دارنده‌ مال فکری با تلاش و زحمت فراوان یک اثر فکری تولید می‌کند و آن را در اختیار جامعه می‌گذارد، دولت هم به او یک حق انحصاری می‌دهد و بقیه افراد را از استفاده از مال او بدون اجازه و پرداخت مابه‌ازا منع می‌کند. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

مالکیت فکری چیست ؟

مالکیت فکری شاخه ‌ای از حقوق است که در آن حقوق و تکالیف افرادی که یک مال فکری و غیر فیزیکی دارند مشخص می‌شود. منظور از مال فکری چیزی است که در اثر کار و تلاش فکری و هنری ایجاد می‌شود و برخلاف سایر اموال غیر فیزیکی است. به عنوان مثال شعر، داستان، اختراع، نقاشی، فیلم، موسیقی و … از جمله اموال فکری  است و ارزش اقتصادی نیز دارند.

تفاوت اموال فکری با سایر اموال

تفاوت اساسی و مهم اموال فکری با سایر اموال در این است که مال فکری می‌تواند به طور هم‌ زمان مورد استفاده بسیاری از افراد قرار بگیرد بدون اینکه آسیبی ببیند یا از آن کاسته شود. به عبارت دیگر به طور ذاتی مورد استفاده فقط یک شخص خاص نیست بلکه همزمان چندین نفر می‌توانند از آن استفاده کنند. به طور مثال یک خودرو که متعلق به شخصی است، تا زمانیکه وی از آن استفاده می‌کند و در مالکیت او قرار دارد، هیچ کس دیگر نمی‌تواند به طور همزمان از آن استفاده کند. ولی اگر فردی یک وسیله‌ جدید اختراع کند و نحوه‌ ساخت این اختراع را برای کسی توضیح بدهد یا یک نمونه از اختراع خود را در اختیار دیگران بگذارد، آن‌ ها هم‌ می‌توانند به ساخت و تولید این وسیله‌ جدید دست بزنند. بدون اینکه خللی به دانش و تخصصی که آن فرد دارد وارد یا حتی از آن کم شود. و در واقع افراد در نقاط مختلف دنیا‌ می‌توانند مشغول استفاده از همین دانش باشند. به عبارت بهتر دانش، امری غیر انحصاری است که افراد بسیاری‌ می‌توانند به‌ طور همزمان از آن استفاده کنند. در چنین شرایطی بحث حقوق مالکیت فکری مطرح می‌شود. مالکیت فکری به افراد ابزاری برای حمایت از کلیه اموالی می‌دهد که محدود نیستند و قابلیت نشر و انتشار و استفاده‌ گسترده دارند. اما باید در نظر داشت که حقوق نمی‌تواند از چیزی حمایت کند که در عالم واقع وجود ندارد و فقط در ذهن افراد می‌گذرد، زیرا قابل دسترسی نیست. در واقع حقوق از ایده حمایت نمی‌کند بلکه از شکل و فرم ابراز ایده حمایت می‌شود. بنابراین دانش و فکری که در ذهن افراد است هر چند که ارزشمند است اما قابل حمایت حقوقی و قانونی نیست. اما به محض اینکه این فکر تبدیل به متن یا شعری شد و در جایی در عالم مادی ثبت شد، مثلا روی کاغذ آمد، در دسته‌ اموال فکری قرار می‌گیرد و فکری است متعلق به همان فرد خاص و در نتیجه قابل حمایت حقوقی است.

انواع حقوق مالکیت فکری

حقوق مالکیت فکری برای هر مال فکری و دارنده‌  آن  دو گونه حق را  به رسمیت می‌شناسد:

۱. مالکیت معنوی

حق معنوی حالت های متعددی دارد اما مهم‌ترین جنبه‌ آن در مورد انتساب اثر و مال فکری است. به طور مثال، شعر یا اختراعی که فردی خلق کرده، برای همیشه اثر آن فرد و به نام وی خواهد بود و هیچ کس نمی‌تواند این حق را از او بگیرد. در واقع مال فکری هر کس به نام خودش ثبت می‌شود و اگر کسی تلاش کند تا اثر و اختراع را به نام خود جا بزند، مالک اثر و اختراع می‌تواند از او شکایت کند.

۲. حقوق مادی چیست ؟

منظور از حقوق مادی هر گونه استفاده و بهره‌ برداری اقتصادی از اثر و مال فکری است. بنابراین فروش اثر، واگذار کردن حق چاپ یا نشر و تکثیر اثر، و یا تولید آن و بستن قرارداد با نام آن اثر ممنوع است. علاوه بر این حقوق مادی انحصاری است. به این معنی که فقط مالک حق دارد از این حقوق استفاده کند. البته او حق واگذاری این حقوق را به دیگران دارد؛ بر خلاف حقوق معنوی که فرد نمی‌تواند آن را بفروشد یا به دیگری ببخشد و واگذار کند. علاوه بر این، حقوق مادی دائم و همیشگی نیستند بلکه محدود به یک زمان مشخص‌ اند. به عنوان مثال حقوق مادی یک اختراع تنها ۲۰ سال دوام دارند و پس از طی این مدت، دیگر قانون‌ از این اختراع حمایت نمی‌کند. در واقع در واقع قانون‌گذار برای یک مدت محدود و مشخص برای این اموال که غیرانحصاری هستند و افراد زیادی می‌توانند به‌طور هم‌زمان از آن‌ها استفاده کنند نوعی انحصار ساختگی (اعتباری) ایجاد می‌کند. به این ترتیب بقیه‌ افراد فقط با کسب اجازه از مالک و با پرداخت ما به‌ ازا آن می‌توانند از مال فکری او استفاده کنند. به عنوان مثال اگر فردی می‌خواهد از روی اختراع کسی به تولید بپردازد باید پیش از هر اقدامی، با فرد مخترع به توافق برسند. یا در مواردی که افراد بخواهند از علامت تجاری یک محصول بر روی محصولات خود استفاده کنند.نیز باید این قانون را رعایت کنند.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...

امروزه پرونده‌های بسیاری در دادگاه‌ها و مراجع قضایی وجود دارند که برخی از آن‌ ها کیفری و برخی دیگر حقوقی هستند. در مجله دلتا به تعریف جرم کیفری و مراحل رسیدگی به شکایت کیفری پرداخته شده است.

شکایت کیفری چیست؟

هر عملی که در قانون برای آن مجازات در نظر گرفته شده جرم خوانده می‌شود. به عبارت دیگر برای برخی از اعمال افراد جامعه مجازات تعیین شده است. به طور مثال در همه جوامع قتل، سرقت، تجاوز به عنف و… از اعمال خلاف قانون است که برای آن‌ها مجازات تعیین شده است. حال این مجازات می‌تواند اعدام، حبس، جزای نقدی و یا کار اجباری در مدت معین و…. باشد. این اعمال را در حقوق و جامعه جرم می‌نامند. بنابراین شکایت از فردی متخلف که فعالیت او بر اساس قانون، جرم شناخته شده و قاضی برای آن مجازات تعیین می کند شکایت کیفری می‌نامند.

مراحل رسیدگی به شکایت کیفری

شکایت کیفرى در دادسرا و دادگاه‌ های کیفری مطرح می‌شود. شاکی باید شکواییه خود علیه فرد دیگر را با ذکر مشخصات و اطلاعات دقیق او از جمله اسم و آدرس، نوشتن موضوع و شرح شکایت و همچنین مدارک و مستندات قانونی و لازم را ضمیمه شکایت کند و به دادگاه کیفری ارائه دهد. اما باید در نظر داشت که به طور معمول زمان رسیدگی‌ به دعاوی کیفری  به دلیل اینکه در دادسرا و در صورت قبول شکایت شاکی، هیچ مجازاتی برای متهم تعیین نمی‌شود بلکه دادسرا صرفا به صدور کیفرخواست علیه متهم اقدام می‌کند و از دادگاه می‌خواهد که به اتهامات متهم رسیدگی کند طولانی است . بنابراین پرونده پس از دادسرا به دادگاه ارجاع می شود. در این مرحله در صورتی‌ که قاضی دادگاه نظر شاکی و قاضی دادسرا را بپذیرد، حکمی مبنی بر مجازات متهم صادر می‌کند. البته متهم می‌تواند به رأی دادگاه اعتراض و تقاضای تجدیدنظرخواهی کند که دوباره پرونده به دادگاهی دیگر ارسال می‌شود تا نظر آن قضات نیز اعلام شود.

تفاوت شکایت کیفری و حقوقی

۱. در شکایت‌ های کیفری، به شکایت کننده شاکی و به طرف مقابل او متشاکی یا مشتکی عنه و یا متهم و به موضوع پرونده نیز اتهام می‌گویند؛ اما در دادخواست‌ های حقوقی، به شکایت کننده خواهان و به طرف او خوانده گفته می‌شود و به موضوع پرونده هم خواسته می‌گویند.
۲. دعوای کیفری مربوط به عملی است که برای مرتکب آن، دادگاه مجازات تعیین می‌کند ولی برای دعوای حقوقی دادگاه مجازاتی در نظر نمی‌گیرد و فقط مرتکب عمل را به دادن حقوق قانونی دیگران ملزم می‌سازد.
۳. شکایت کیفری را در هر برگه‌ای می‌توان نوشت و به مرجع قضایی برد ولی دادخواست حقوقی حتما باید در برگه مخصوصی به نام دادخواست نوشته شود در غیر این صورت مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد.
۴. شخص برای شکایت کیفری ابتدا باید به دادسرا مراجعه و طرح شکایت کند و بعد از انجام تحقیقات در کلانتری و دادسرا، جهت رسیدگی به دادگاه فرستاده می‌شود. ولی شخص برای دادخواست حقوقی باید به طور مستقیم به دادگاه مراجعه کند.

۵. شکایت کیفری را بدون استفاده از وکیل هم می‌توان در دادگستری مطرح کرد ولی اکثر دادخواست‌های حقوقی باید توسط وکیل دادگستری مطرح شود. به طور مثال شکایت‌هایی که موضوع آن‌ها مالی و بیش‌تر از یک میلیون تومان است، باید توسط وکیل در دادگاه مطرح شود.
۶. برای شکایت کیفری فقط یک تمبر لازم است که در دادگستری بر روی آن زده می‌شود ولی برای طرح شکایت حقوقی، باید به تناسب ارزش مالی که راجع به آن دعوا مطرح شده تمبر باطل کرد.
۷. پرونده برخی از شکایت‌های کیفری که در اصطلاح جرائم غیر قابل گذشت می‌گویند، حتی با پس گرفتن شکایت از طرف شاکی هم بسته نمی‌شوند، همانند شکایت راجع به رشوه، قتل و.. در حالی که شکایت‌های حقوقی با پس گرفتن دعوا از طرف شکایت کننده تمام می‌شوند.
۸. در شکایت کیفری برای متهم  برگه‌ احضاریه و در شکایت حقوقی برای خوانده برگه اخطاریه ارسال می‌شود.

۹. در شکایت کیفری، اگر متهم  بدون توجه به احضاریه در وقت تعیین شده خود را به مرجع قضایی معرفی نکند، او را جلب و به اجبار به دادگستری می‌برند ولی در شکایت‌های حقوقی اگر خوانده به موقع حاضر نشود، منتظر او نمی‌مانند و ممکن است حق را به خواهان بدهند.

” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتری درباره مجازات‌هایی که در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است به مقاله انواع مجازات در قانون جدید مراجعه فرمایید. “

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...

جرم کلاهبرداری املاک یکی از شیوه های رایج و مرسوم و در عین حال جزء جرائم پیچیده محسوب می‎شود. افراد گاهی در خرید و فروش املاک دقت لازم را نمی‌کنند و این امر باعث می‌شود در معاملات خود با مشکلات و گرفتاری مواجه شوند و متحمل ضررهای بسیاری شوند. در این مطلب به بررسی کلاهبرداری املاک و را های پیشگیری از آن پرداخته شده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

جرم کلاهبرداری املاک

در خصوص جرم کلاهبرداری املاک ابتدا بهتر است که جرم کلاهبرداری تعریف شود. طبق قانون کلاهبرداری این گونه تعریف شده است که هر‎ کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ ها، تجارتخانه‌ ها، کار‌خانه‌ ها، مؤسسات غیرواقعی یا به داشتن اموال و اختیارات غیر حقیقی فریب دهد و به امور غیر‌ واقع امید‌وار کند یا از حوادث و پیش‌‌آمد‌های غیر‌ واقع بتر‌ساند و یا اسم یا عنوان مجعول اختیار کند و به هر طریقی وجوه، اموال، اسناد، حواله‌ جات، قبوض، مفاصا حساب و امثال آن ها را کسب و از این راه مال شخص دیگری را ببرد، کلاهبر‌دار محسوب می‌شود و به مجازات کلاهبرداری که عبارت است از رد اصل مال به صاحب مال، حبس از یک تا هفت سال و پر‌داخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است، محکوم می‎شود. شایان ذکر است که به طور معمول، هربار کلاهبرداری به شیوه‎ های قبل تکرار نمی‎شود و کلاهبرداران هر بار به شکل و شمایلی متفاوت نقشه‎ های خود را اجرا می‎کنند.

الزامات حقوقی قبل از تنظیم قرارداد

برای جلوگیری از کلاهبرداری در حوزه املاک خریدار و فروشنده قبل از معامله و تنظیم قرارداد باید به مواردی توجه کنند.

۱.قبل از تنظیم قرارداد و دریافت هرگونه مبلغ در این خصوص، سند ملک مورد معامله باید احراز و به روئت خریدار برسد.

۲. از اصالت اسناد مورد معامله اطمینان حاصل شود.

۳. فروشنده ملک، از طرف مراجع قضایی ممنوع المعامله نباشد. به طور مثال افراد ورشکسته حق معامله ندارند.

۴. در مواردی که فروشنده در جلسه معامله حضور نداشته و شخص دیگری به نمایندگی از او در جلسه او حاضر باشد، باید وکالت نامه وکیل یا نماینده فروشنده، قبل از تنظیم قرارداد به دقت مطالعه و بررسی شود.

۵. در صورتی‎که فروشنده یکی از ورثه باشد، معامله فقط نسبت به سهم او صحیح و نافذ است، مگر این ‎که بقیه ورثه نیز در زمان تنظیم قرارداد حضور داشته باشند و قرارداد به امضا همگی برسد و یا به وی وکالت در فروش ملک موروثی را داده باشند.

۶. اگر ملک مورد معامله متعلق به صغیر باشد و فروشنده به عنوان ولی صغیر اقدام به معامله کند، باید در قرارداد ذکر شود که معامله کننده به ولایت از طرف صغیر، معامله را انجام می‎دهد.

۷. اگر فروشنده قیم مالک است باید قیم نامه روئت و فتوکپی برابر با اصل آن با امضای قیم دریافت شود و در متن قیم نامه بررسی شود که آیا قیم با اجازه مقام قضایی حق فروش دارد یا خیر؟ و اگر وی چنین مجوزی ندارد معامله صورت نمی‌گیرد و مبلغی به قیم پرداخت نگردد.

۸. اگر فروشنده مالک رسمی نیست به این معنی که هنوز سند ملک به نام او نشده است، باید مدارکی که نشان دهنده معاملات قبلی در خصوص ملک مذبور ارائه دهد، و هیچ‎گونه وقفه ای در سلسله مراتب معاملات قبلی ملک وجود نداشته باشد.

۹. از اصالت چک ها و اسناد بهادار که هنگام معامله بین دو طرف قرارداد مبادله می‎شود، اطمینان حاصل کنید.

۱۰. صدور کد رهگیری به منزله اعتبار و سلامت معامله است و از کلاهبرداری و فروش ملک به چندین نفر جلوگیری می‎کند.

انواع جرم کلاهبرداری ملک

در ادامه به تعدادی از مهم ترین روش های کلاهبرداری ملکی اشاره شده است.

•  فروش خانه‌ و آپارتمان‌ های نیمه آماده به یک فرد یا چند نفر و دریافت مبلغ خانه و سپس متواری شدن
•  ارائه تسهیلات بانکی جعلی و انتشار خبرهایی نادرست در این زمینه به متقاضیان
•  اجاره دادن ملک به چندین نفر مختلف و گرفتن پول پیش از آن ها و متواری شدن
•  فروش یک ملک بدون حضور صاحب واقعی آن و از طریق نماینده مالک
•  تنظیم مبایعه‌نامه‌ جعلی حتی با عدم حضور خریدار یا فروشنده
•  اقدام به کلاهبرداری و فروش ملک‌ هایی که در رهن بانک هستند.
•  ایجاد دفاتر جعلی و بدون مجوز برای خرید و فروش ملک

این موارد فقط تعدادی از روش هایی است که افراد در هنگام خرید و فروش املاک باید به آن دقت کنند و در صورت لزوم از دانش افراد متخصص در این حوزه استفاده کنند و یا از بنگاه های املاکی که معتبر و قانونی هستند در این زمینه کمک و مشاوره بگیرند.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا ...

معاملات صوری یکی از روش های معاملات ملکی محسوب می‌شود. در مجله دلتا در خصوص این گونه از معاملات که اغلب باعث ایجاد معضلات فراوانی می‌شوند بررسی شده است.

معامله صوری مسکن

عموماً خرید و فروش املاک طی یک قرارداد قانونی معامله می‌شود در حالی که معامله صوری ملک فقط یک معامله ظاهری و بدون داشتن شرایط و ضوابط قراردادها است. البته باید در نظر داشت که صوری بودن معامله ملک از نظر قانون صحیح و معتبر است و فقط در دو حالت معاملات صوری باطل هستند. در زیر به این موارد اشاره شده است.

۱. گرفتن وام مسکن

۲. معامله صوری به قصد فرار از دین

شرایط عقد بیع

مطابق قانون مدنى، در صورتی معامله اموال و املاک قانونی و معتبر شمرده می‌شود که دارای شرایطی باشد.

1. به محض اینکه عقد بیع (خرید و فروش) صورت می‌گیرد، مشترى مالک کالا و فروشنده مالک پول مى‌شود.
2. عقد بیع فروشنده را ضامن تحویل دادن کالا و مشترى را ضامن تحویل پول قرار مى‌دهد.
3. عقد بیع فروشنده را به تسلیم کالا ملزم مى‌کند.
4. عقد بیع مشترى را به فراهم کردن و پرداخت پول ملزم مى‌کند.

معاملات صوری صحیح و قانونی ملک

الف) گاهی اوقات در معاملات املاک خریدار و فروشنده به دلیل آشنایی و اعتمادی که نسبت به یکدیگر دارند مال یا ملک خود را در قالب معامله صوری انجام می‌دهند. به طور مثال زن و شوهر یک ملک را به بین یکدیگر معامله می‌کنند ولی نمی‌خواهند پول و مبلغی رد و بدل کنند و به دلیل اعتمادی که نسبت به هم دارند اقدام به معامله صوری می‌کنند. در این گونه موارد طرف های معامله فقط عوارض ملکی و مالیاتی را پرداخت و انتقال سند را انجام می‌دهند. در این شرایط معامله صوری قانونی و صحیح خواهد بود.

ب) گاهی شخصی ملک خود را برای مدت کوتاهی در قالب معامله صوری به شخصی می‌فروشد. در این صورت با فوت خریدار‌، ورثه وی می‌توانند ادعای مالکیت و مطالبه ملک را داشته باشند. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی، فروشنده می‌تواند دو راه حل دارد :

1. در زمان انعقاد عقد صوری و زمانی که ملک را به خریدار می‌فروشد، از ورثه خریدار بخواهد پایین مبایعه نامه برگشت ملک (که مبایعه نامه دوم است) را امضا کنند تا بعداً در صورت فوت خریدار نتوانند ادعای مالکیت و مطالبه ملک نداشته باشند.
2. هنگام معامله شهود زیر قرارداد را امضاء کنند. در این حالت اگر ورثه خریدار متوفی ادعای مالکیت داشته باشند، فروشنده می‌تواند درخواست ابطال سند فروش به فرد فوت شده را به دادگاه ارائه دهد.

ج) معامله ملکی که فروشنده با وجود داشتن طلبکار ملک خود را می‌فروشد و از خریدار پول دریافت می‌کند، حتی در صورت شکایت طلبکار، این معامله غیر صوری و معتبر است مگر اینکه قبل از اینکه مالک ملک را بفروشد، دادگاه حکم توقیف اموال او را صادر کرده باشد.

توقیف اموال بدهکار در معاملات صوری

طبق قانون، هرگاه طلبکار ادعای صوری بودن معامله را داشته باشد و دلایل و مدارکی ارائه دهد که مشخص کند بدهکار به قصد فرار از دین و بدهی اموال خود را در قالب معامله صوری به فروش برساند اموال چنین شخصی با درخواست طلبکار و با حکم دادگاه به میزان بدهى او توقیف می‌شود و بدهکار بدون اجازه دادگاه حق فروش آن اموال را ندارد. در نتیجه امکان سوءاستفاده اشخاص سلب می‌شود. مجازات انتقال مال به قصد فرار از دین جرم شناخته و براى انتقال‌ دهنده و انتقال‌ گیرنده از ۴ ماه تا دو سال حبس تعزیرى در نظر گرفته شده است. و عین مال اگر موجود باشد از مالکیت انتقال‌ گیرنده خارج مى‌شود و در صورتی که عین مال وجود نداشته مثل مال یا قیمت آن از اموال انتقال گیرنده دریافت خواهد شد.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...